BERICHT
Vanwege COVID-19 is het Museum geopend via reservatie (056 58 77 68) met bezoek op 14. 30 u. (week behalve maandag), 15 u. (zaterdag) en 10.30 u. (zondag). Bedankt voor uw begrip.
“Halve Maan” getouw van Louis Masson (1920)
Dankzij duitse weefgetouwen, feitelijk oorloschadevergoedering, wordt er weer gweven na 1920. De duitse weefgetouwen zijn kenmerkend met hun metalen constructive. In het museum hebben we een exemplar ervan (getouw Nr. ). Zo’n getouw wordt door een Komense constructeur nagemaakt.
Het “Halve Maan” getouw, gecreërd in Komen door Louis Masson rond 1920.
De bestellingen van linten zijn talrijk in deze periode. De weefgetouwen worden aangepast om de productie te verhogen.Speciale laden worden aangelegd met gebogenschietspoelen. Deze vindingrijke system geeft de mogelijkheid van veel linten tegelijk weven, de schietspoel heeft een korte gang want ze werkt met een gebogen beweging : een “halfmaan schietspoel”.
Een afbeelding helpt u deze beweging beter te verstaan : excentrieken, trappers en een tandheugel doen de tandwieltjes draaien, en de tandlat van de schietspoel wordt zo megeslepen.
Detail van een “halve-maan ” mechaniek.
Elliptische tandwielen weefgetouw
Rond 1860 gebruikt men en heel nieuwe drijfkracht : de stoom. Stoommachinen worden ook aangelegd in de eerste weverijen. De wevers zijn aangetrokken door bazen die investeeren in een stoomketel en een antaal weefgetouwen. Zo begint het fabriekswerk, de industriële weverij, rond de jaren 1860.
Het elliptische tandwielen getouw dateert van deze tijd. De mechanisering is al opmerkelijk : armurenmechaniek; meer schachten; elliptische tandwielen.
Het elliptische tandwielen weefgetouw uit 1860.
Een afbeelding, ten zijde van het getouw, helpt u hun werking beter te verstaan : een ronde tandwiel gedecentreerd op de as geeft de snelheid aan een elliptische tandwiel. De eerste elliptische tandwiel versnelt de schitspoel en tegenovergestelde vertraagt de tweede elliptische tandwiel het opheffen van de schachten. Zo was het weven van brede linten mogelijk.
Het elliptische tandwielen mechaniek (op het getouw).
Voor de eerste oorlog, was de lint productie bloeiend in Komen : 400 miljoen meter lint per jaar ; 3500 weefgetouwen in activiteit. Komen was de hoofdstad der lint ter wereld!
Dan komt de Eerste Wereldoorlog. De duitste troepen maken zich meester van onze grondgebied. De weverijen werken niet meer, het lint werdt naar Duitsland gestruurd, de weverijen worden slaapzalen en ziekenhiuzen voor de soldaten. In 1917 moeten de inwooners naar Frankrijk of Vlaanderen vluchten. Het engelse leger bombardeert Komen en de omgeving. De stad en zijn buurt wordt verwoest. De weefindustrie moet volledig opgebouwd worden…
Tekening van een Duitser (soldaat) in een lintweverijfabriek te Komen (1917). Foto en collectie M. Sence.
Het Lintweverijmuseum van Komen werd in 1985 ingehuldigd. Met de hulp van een dertigtal getouwen zal u de wonderbare geschiedenis der weefindustrie te Komen ontdekken. Alles begon in de jaren 1200 met de lakennijverheid. Enkele eeuwen en oorlogs later kwam het lint uit en dat met de aankomst in Komen van een Ieperlingse vlashandelaar : Philippe Hovyn. Hij creërde een lintpakhuis en introduceerde nieuwe getouwen.
Met de spoel in de hand om lintjes te weven.
Gedurende het tweede deel van de negentiende eeuw werd Komen, met de industriële revolutie, de wereldhoofstad van de lintweverijindustrie. Dan kwam de eerste wereldoorlog. Komen werd totaal vernield. Enkele jaren later getuigden nieuwe lintindustriën van de hergeboorte van het textiel te Komen.
Het “Louis Masson – Halve Maan” getouw, gecreëerd in 1922 te Komen.
Het einde van de jaren ’60 bracht een nieuwe crisis met zich mee : de spoelgetouwen werden door naaldgetouwen vervangen : meer productie met minder lintwevers. En in de jaren ’80 en ’90 kozen veel maatschappijen nog eens voor delocalisatie.
Toch bestaan er nu nog toplintweverijindustries gespecialiseerd in merkprodukten te Komen. Dus kom, alleen of met uw vrienden en familie, de ganse geschiedenis van het weefpatrimonium van Komen ontdekken via getouwen uit alle tijden… en die functioneren !
Een hedendaagse naaldgetouw aan het werk!
Lintweverijmuseum Komen-Waasten 